تحلیل تجربی رابطۀ بین فساد اقتصادی، اقتصاد سایه‌ای و آلودگی محیط زیست (رهیافت لیزرل )

اقتصاد سایه‌ای بخش مهمی از اقتصاد کشورها را تشکیل می دهد. تولید کالاها وخدمات در این بخش عموماً با فرار از قوانین و مقررّات مثل قوانین زیست محیطی همراه است که بر این اساس فعالیّت اکثر واحدهای اقتصادی در این بخش دارای اثرات جانبی منفی زیست محیطی هستند. با توجه به موضوع توسعه پایدار توجه به عواملی که سلامت محیط زیست را در معرض تهدید قرار می دهد، از اهمیّت جدی برخوردار است که یکی از این عوامل رشد اقتصاد سایه است. اقتصاد سایه‌ای تابع عوامل مختلفی از جمله فساد اقتصادی است. در این پژوهش رابطه بین فساد اقتصادی، اقتصاد سایه‌ای و آلودگی محیط زیست با استفاده از الگوی ارتباطات خطی ساختاری (LISREL) برای کشورهای عضو اوپک از جمله ایران طی دوره (2012-2000 ) مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می‌دهد اولاً: رابطه مثبت و معنی داری بین فساد اقتصادی و اقتصاد سایه‌ای وجود دارد؛ به‌طوری که افزایش فساد اقتصادی به اندازه یک واحد، اقتصاد سایه‌ای به اندازه 73/0 واحد افزایش می‌یابد. ثانیاً: افزایش فعالیت‌های غیر قانونی در بخش اقتصاد سایه‌ای بر رشد شاخص‌های آلوده‌کنندۀ محیط زیست اثر مثبت و معنی‌‌داری دارد؛ به‌طوی‌که با رشد اقتصاد سایه‌ای، متغیّرهای آلوده کننده محیط زیست مثل انتشار دی اکسید کربن، مصرف سوخت فسیلی و مساحت جنگل با ضرایب (0.91) ، (0.47) ، (0.53-) تحت تأثیر قرار می‌گیرند.